“Yaratıcı Problem Çözme Teknikleri”, Gürcan Banger, Dorlion Yayınları, Aralık 2019
Problemsiz yaşam olmaz. Problem, yaşamın tuzu ve biberi gibidir. Yaşamın insanca bir lezzeti olmasında, hiç kuşkusuz problemlerin de yeri var. Problemler olmasa mutlu anlarımızın keyfine varmak da mümkün olmaz. Çoğu zaman ana nokta, problemin kendisinde değil; bizim ona bakış açımızdadır.
Mevcut durumun istediğimiz gibi olmaması bir problemdir. Daha iyi olabileceği halde olamayan konular da bizim için problem sayılabilir. Problemin illa ki olumsuz anlam yüklü olması gerekmiyor. Bir hedefimiz varsa, buna ulaşmayı olumlu anlamda bir problemi çözmek olarak algılayabiliriz.
Bu kitap, yaratıcı düşünme ve yaratıcı problem çözme pratiğini anlatıyor. Her farklı ihtiyaca verebilecek 200’den fazla teknik… Yönetici, iş insanı, akademisyen, öğrenci, danışman, mühendis, teknisyen, yazar, edebiyatçı, düşünür, girişimci, araştırmacı, buluşçu, geliştirici, yazılımcı, analist, stratejist … kimlik ve unvan fark etmiyor. Bu kitap, problemin var olabildiği herhangi bir yerde ve anda yaşayanlar ve yaşananlar için… Hepimiz için…
İÇİNDEKİLER
ŞEKİLLER LİSTESİ
TABLOLAR LİSTESİ
ÖZET
- PROBLEM ve ÇÖZÜM
1.1 Problem Nedir?
1.2 Problem Türleri
1.3 Problem ve Çözüm Konusundaki Önyargılar
1.4 Problem Çözmeye Genel Yaklaşım
1.5 Problem Çözme Stratejileri
1.6 Yaratıcı Problem Çözme Yaklaşımı
1.6.1 Çevre Analizi
1.6.2 Problemi Tanımak
1.6.3 Problemi Tanımlamak
1.6.4 Varsayımlar Oluşturmak
1.6.5 Çözüm Seçenekleri Üretmek
1.6.6 Çözüm Seçmek
1.6.7 Uygulama
1.6.8 Denetim
1.6.9 Yayılım
1.6.10 Yaratıcı Problem Çözme Teknikleri - PROBLEM ARAMAK İÇİN ÇEVRE ANALİZİ
2.1 Genchi Genbutsu
2.2 Kurumsal Portal Oluşturmak
2.3 Sektörle, Rakiplerle ve İyi Uygulamalarla Kıyaslama
2.4 Uzak ve Yakın Çevreden Gelen Sinyalleri İzlemek
2.5 Danışmanlardan Yararlanmak - PROBLEMİ TANIMAK
3.1 Problem Analizi/İhtiyaç Analizi Anketleri
3.2 Çalıştaylar
3.3 Şikâyetleri Listelemek
3.4 Kuruluş İçi Dedikodulara Kulak Vermek
3.5 Öneri Sistemleri Kurmak
3.6 Başkalarını Dinlemek
3.7 Kontrol Listeleri
3.8 Sistem Modelleri ile Çalışmak
3.8.1 Dört Çerçeve Modeli
3.8.2 İş Modeli Tuvali
3.9 İdeal Durumla Karşılaştırma
3.10 Ters Beyin Fırtınası
3.11 Rol Yapma Oyunu - PROBLEMİ TANIMLAMAK
4.1 Problem Tanımı Bildirimi
4.2 Beyin Fırtınası: Ön Hazırlık
4.3 Kılçık Diyagramı
4.4 Neden-Neden Diyagramı
4.5 Bir Başka Kişiye Yansıtma
4.6 Uzlaşı Oluşturma
4.7 Bileşenlerine Ayırma
4.8 CATWOE Analizi
4.9 Meydan Okuma
4.10 Kapsam Değiştirme
4.11 Bağlam Haritalama
4.11.1 Farklı Bir Bağlam Haritası
4.12 Yaşamdan Bir Gün (DILO)
4.13 Dâhil-Hariç Analizi
4.14 Nasıl Analizi
4.15 Kipling (5N1K) Tekniği
4.16 Karar Anı Analizi
4.17 Olumlular X Olumsuzlar Analizi
4.18 Amaca Odaklanma
4.19 Tersine Çevirme
4.20 Öykü Panosu
4.21 Değer Analizi
4.22 Vizyon Geliştirme
4.23 Problemin Resmini Çizme
4.24 Deneyim Kiti
4.25 Problemi Yeniden Tanımlamak
4.26 Amaçları Farklı Şekilde Yeniden Yazmak
4.27 Daraltma, Genişletme
4.28 Hangi Kalıplar Var?
4.29 Neler Biliyorsun?
4.30 Deli Dumrul - VARSAYIMLAR OLUŞTURMAK
5.1 Varsayımları Listeleme
5.2 Varsayım Çökertme
5.3 Varsayımı Tersine Çevirme
5.3.1 Serbest Biçimli Varsayımın Tersine Çevrilmesi - ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ ÜRETMEK: BİREYSEL TEKNİKLER
6.1 Yokluk Düşüncesi
6.2 Sanat Akışı
6.3 Varsayım Avı
6.4 Özellik Listesi
6.5 Karalama
6.6 Zorlanmış Çatışma
6.7 Güdümlenmiş Görsellik
6.8 Kuluçka
6.9 Yanal Düşünme
6.10 Zihin Haritası
6.11 Modelleme
6.12 Problem + Dürtü = Fikir
6.13 Sağ Beyin Fırtınası
6.14 Hatırlama
6.15 Lastik Ördek
6.16 SCAMPER
6.17 Kesintisiz Konuşma
6.18 Kesintisiz Yazma
6.19 Benzeşim ve Mecaz
6.20 İlişkilendirme
6.20.1 Serbest İlişkilendirme
6.20.2 Kurallı İlişkilendirme
6.21 Özellik İlişkilendirme Zincirleri
6.22 Geçmiş Çözümlerin Analizi
6.23 Doğrudan Benzeşimler
6.24 FCB 2×2 Matrisi
6.25 7×7 Tekniği
6.26 Sözel Kontrol Listesi
6.26.1 Osborn Sözel Kontrol Listesi
6.26.2 Anka Kontrol Listesi
6.27 Zorlanmış İlişki
6.27.1 Fırsat Çemberi
6.27.2 Zorlamış Benzeşim
6.28 Odaklanılan Nesne Tekniği
6.29 İki Sözcük Tekniği
6.30 Sözcük Dörtgeni
6.31 İlişkili Sözcükler
6.32 TRIZ Çelişki Analizi
6.33 Girdi-Çıktı
6.34 Kitle Kaynak
6.35 Problem Çözme Amaçlı Bilgisayar Yazılımları
6.36 Yapay Zekâlı Bilgisayar Yazılımları
6.37 Son Tarihler
6.38 Müşteri Deneyimi
6.39 Kaynağa Geri Dönüş
6.40 Fikir Kaynakları Listesi Oluşturmak
6.41 Duyularla İncelemek
6.42 Taze Kuvvet
6.43 Fikir Kartları Dolabı
6.44 Akıl Defteri
6.45 Müzik Dinleme
6.46 Kullanımları İsimlendirme
6.47 Farklı Gözle Bakmak
6.48 Sistemli Rasgele Arama
6.49 Kişisel Benzeşim
6.50 Resim Uyarımı
6.51 Ürün Geliştirme Kontrol Listesi
6.52 İlintililik
6.53 Tersine ve Tersine Çevirmek
6.54 Fikirler Denizinde Yüzmek
6.55 Rüyasına Yatmak
6.56 Tasarım Yazılımları
6.57 Görselleştirme
6.58 Farz Edelim ki, Eğer
6.59 İnovasyon Temalı İnternet Siteleri
6.60 Süreksizlik - ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ ÜRETMEK: GRUP TEKNİKLERİ
7.1 Grup ve Yaratıcılık Kavramları
7.2 Yaratıcı Grup Çalışması Süreç ve Teknikleri
7.3 Beyin Fırtınası
7.4 Mitsubishi Beyin Fırtınası
7.5 Yaz-İlet Beyin Fırtınası
7.6 Yaz-Havuza-At Beyin Fırtınası
7.7 Fikir Tepsisi
7.8 Kart Değişim Tekniği
7.9 Bir Fikir Yaz ve İlet
7.10 Kâğıt Şerit Tekniği
7.11 Beyin-Çizim Tekniği
7.12 Beyin-Çizim Galerisi Tekniği
7.13 Beyin Haritalama
7.14 Yaratıcı Tahayyül
7.15 Yaratıcı Sıçramalar
7.16 Yaratıcılık Çemberleri
7.17 Delphi Tekniği
7.18 İşin Özü
7.19 Gezi
7.20 Soyuttan Somuta
7.21 Grup Karar Destek Sistemleri
7.22 Fikir Panosu
7.23 Fikir Tetikleyiciler
7.24 İnovasyon Komitesi
7.25 Şirketler Arası İnovasyon Grupları
7.26 Aslanın Mağarası
7.27 Lotus Çiçeği
7.28 Morfolojik Analiz
7.29 NHK Tekniği
7.30 Nominal Grup Tekniği
7.31 Tartışma 66
7.32 Fotoğraflarla Gezi
7.33 Kart-İlet Tekniği
7.34 Ara Verme
7.35 Yapışkan Not Kâğıdı
7.36 Kışkırtma
7.37 Rasgele Sözcükler
7.38 Rol Yapma
7.39 Tersine Beyin Fırtınası
7.40 GZFT Analizi
7.41 Senaryo Yazımı
7.42 Senaryo Hayal Etme
7.43 PÇAB Tekniği
7.44 Altı Şapkalı Düşünme Tekniği
7.45 Öykü Panosu
7.46 Sinektik
7.47 Kısa Bir Ara
7.48 Beşe Beş
7.49 TKJ Tekniği
7.50 Probleme Yaklaşmak
7.51 Dilek Dileme
7.52 Şişe Çevirme
7.53 Empati Haritası
7.54 Galeri Tekniği - ÇÖZÜM SEÇMEK
8.1 Çözüm Seçenekleri Arasından Seçim Yapmak
8.2 Fikir Tarama Matrisi
8.3 Nokta Oylama
8.4 Bin Liram Olsa
8.5 Kavram Tarama
8.6 Negatif Seçim
8.7 YYU Sınaması
8.8 OOME Süzgeci
8.9 Yer Değiştirmeli Sıralama - UYGULAMA
9.1 Nasıl-Nasıl Diyagramı
9.2 Güç Alanı Analizi
9.3 Benimseme Kontrol Listesi
9.4 Yayılım Yaşam Döngüsü
9.5 Beyin, Kalp ve Eller
9.6 Tersine Planlama
9.7 Neden Olmasın? - DENETİM
10.1 Denetim Teknikleri
10.1.1 Sayaç Çizelgeleri
10.1.2 Pareto Diyagramları
10.1.3 Neden-Sonuç Diyagramları
10.1.4 Grafikler
10.1.5 Katmanlaştırma, Katmanlara Ayrıştırma
10.1.6 Kontrol Çizelgeleri
10.1.7 Histogramlar
10.1.8 Serpilme Diyagramları
10.2 Problem Çözme, Kurumsal Standart ve Kurumsal Kültür - YAYILIM
11.1 Bilginin Yayılımı Teknikleri
11.2 Kurumsal Portal
11.3 Kurumsal Wiki
11.4 Kurumsal Bilgi Tabanı
Ek A: YARATICI PROBLEM ÇÖZME TEKNİKLERİNİN KULLANIM ALANLARI
Ek B: YARATICILIK
B.1 Yaratıcılık Olgusu
B.2 Yaratıcılık Nedir?
B.3 Yaratıcılık, Mekân ve Algı
Ek C: KOLAYLAŞTIRICILIK
C.1 Oturum Planlaması
C.2 Kolaylaştırıcılık Yöntemleri
C.3 Kolaylaştırıcının Beceri ve Fonksiyonları
C.4 Kolaylaştırıcının Sorumlulukları
C.5 Kolaylaştırıcı Nelere Dikkat Etmeli?
SEÇİLMİŞ KAYNAKÇA
YAZAR: Gürcan Banger
SEÇİLMİŞ DİZİN