Üretimde Esneklik Üzerine

      Yorum yok Üretimde Esneklik Üzerine

21’inci yüzyılda sertleşen küresel rekabetin arka planında ucuz emeğin yerini hızla teknoloji almaya başladı. Endüstri 4.0, Endüstriyel İnternet gibi başlıklarla anılan dönüşüm sürecinde geçmişin bazı rekabet parametreleri tekrar hatırlanıyor ve yeni yorumlar getiriliyor. Yeni teknolojilerin yaratacağı dönüşümün özellikle maliyet, kalite ve pazara tepki verebilme gibi alanlarda etkili olacağına ilişkin yorum yaklaşımları var. Bu sayılan üç alandan pazara tepki verebilmeyi esneklik, hız ve çeviklik olarak tekrar alt başlıklara bölebiliriz. Geleneksel işletmelerin yöneticilerine en önemli rekabet faktörleri sorulsa muhtemelen maliyet ve kalite ilk sıralarda sayılanlar olacaktır. Diğer yandan yeni teknolojilerin yükselişine dikkat ettiğimizde bu ikisinin etkin rekabet için artık yeterli olmayacağı ortadadır. Yeni teknolojiler işletmelere ve fabrika tesislerine genel anlamda esneklik konusunda yeni fırsatlar ve imkânlar sunma iddialarını geliştiriyor. Eğer bir firma küresel pazarda başarılı olmak istiyorsa pazar yapısı ve müşteri profilindeki değişikliklere cevap verebilecek esnekliği edinmiş olması gerekiyor. Yeni teknolojilerin işletmeler üzerindeki etkilerini daha olumlu değerlendirebilmek için esneklik üzerinde düşünülmesi ve önlemler alınması gereken bir konudur.

İş-işletme tarihi boyunca üzerinde çalışılmış konular olan maliyet ve kaliteye ilişkin net tanımlar ve kriterler mümkün oluyor. Ancak aynı netliğe –özellikle değişen teknolojilerin de sürece dâhil olmasıyla– esneklik konusunda ulaşmak kolay olmuyor. Esneklik için genel bir tanımlama, değişen çevre şartlarına etkili biçimde uyum gösterebilme becerisi şeklindedir. Daha karmaşık bir tanım; kısa dönemde mevcut varlık ve kaynaklarla değişen şartlara uyum sağlama ve uzun dönemde yeni ürün, hizmet, süreç ve imalat yöntemleri geliştirip bunu mevcut olanla bütünleştirme becerisi olarak verilebilir. Özetle esneklik, firma performansından taviz vermeden değişen şartlara uyarlanma becerisini ifade eden çok boyutlu bir üretim fonksiyonu özelliğidir.

Akıllı işletmeler, esneklikten bir strateji olarak yararlanmayı tercih eder. Bu amaçla esnekliği bazı alt stratejiler olarak ele alırlar. Bunun ilki, bir üretim sürecinin çıktı miktarını değiştirebilme becerisi olan hacim esnekliğidir. Malzeme esnekliği ise üretim sisteminin işlenen parça ve malzemelerde denetlenemeyen değişikliklerle baş edebilme becerisidir. Ürün karması esnekliği, üretim sisteminin aynı planlama dönemi içinde kaç farklı ürün tasarlayıp imal edebildiğini belirten özelliğidir. Belli bir üründe tasarım farklılıkları oluşturma becerisi üründe değişiklik esnekliği olarak söylenir. Değişim esnekliği üretim sisteminin yapılan köklü değişikliklere uyum gösterebilme becerisidir. Bir süreç boyunca ürünün geçeceği yol ve adımların değiştirilme becerisine yeniden yönlendirme esnekliği denir. Son olarak; iç ve dış ortamda oluşan değişikliklere yukarıda özetlenen esneklik türleri ile cevap verebilme becerisine esneklik tepkisi adı verilir.

Her ne kadar esnekliği alt başlıklarla tasnif edebilsek de bunlar ölçüm için yeterli kolaylık sağlamaz. Bu nedenle esnekliğin ölçülmesine ilişkin bazı ipuçları vermek uygun olur. Örneğin firmanın kârlılığı kaybetmeden üretim miktarlarını değiştirebildiği aralık önemli bir ölçüm değişkenidir. Bu çerçevede miktar değişimi (artırma veya azaltma) yapabilmek için gerekli süre ile bunu yapmanın maliyeti ölçülebilecek başka değişkenlerdir.

Ölçümlerle cevaplanabilecek başka sorular da sıralayabiliriz. İşletme aynı anda kaç farklı ürün üretebilir? İşletme yılda kaç tane yeni ürünü portföyüne dâhil eder? Yeni ürün için gerekli zaman ve maliyet nedir? Bunlara ürün değiştirme süresi ve maliyeti gibi başka soruları da ilave edebiliriz.

Gürcan Banger

( Toplam ziyaret sayısı: 541 , bugünkü ziyaret sayısı: 1 )

About Gürcan Banger

GÜRCAN BANGER elektrik yüksek mühendisi, danışman ve yazardır. Eskişehir Maarif Koleji ve ODTÜ Elektrik Mühendisliği Bölümü mezunudur. Aynı bölümde yüksek lisans çalışması yaptı. Kamuda mühendislik hizmetleri yapmanın yanında bilişim donanımı ve yazılımı, elektronik, eğitim sektörlerinde işletmeler kurdu, yönetti. Meslek odası ve sivil toplum kuruluşlarında yöneticilik yaptı. 2005’ten bu yana bazı büyük sanayi şirketleri de dâhil olmak üzere çeşitli kuruluşlarda iş kültürü, yönetim, yeniden yapılanma, kümelenme, girişimcilik, stratejik planlama, Endüstri 4.0 gibi konularda kurumsal danışman, iş ve işletme danışmanı ve eğitmen olarak hizmet sunuyor. Üniversitelerde kısmi zamanlı ders veriyor. Raylı Sistemler Kümelenmesi'nde küme koordinatörü olarak görev yaptı. Halen ICI Teknoloji A.Ş. danışmanı ve danışma kurulu üyesidir. Kendini “business philosopher” olarak tanımlıyor. Düzenli olarak blogunda (http://www.bizobiz.net) yazıyor. Değişik konularda yayınlanmış kitapları var. Çeşitli gazete, dergi ve bloglarda yazıları yayınlanıyor. KİTAPLARINDAN BAZILARI: Gürcan Banger, "En Uzak Şehir", öyküler, Yol Akademi Yayınevi, 2023 Gürcan Banger, "Yeni Teknolojiler, Dijital Dönüşüm ve İş Modelleri", Günce Yayınları, 2022 Gürcan Banger, "Hayat Esnaf Lokantası", öyküler, Günce Yayınları, 2022 Gürcan Banger, "Yaratıcı Problem Çözme Teknikleri", Dorlion Yayınları, 2019, Ankara. Gürcan Banger, "Endüstri 4.0 Uygulama ve Dönüşüm Rehberi", Dorlion Yayınları, 2018. Gürcan Banger, “Endüstri 4.0 – Ekstra”, Dorlion Yayınları, 2. baskı, 2018, Ankara. Gürcan Banger, “Endüstri 4.0 ve Akıllı İşletme”, Dorlion Yayınları, 2. baskı, 2018, Ankara. Gürcan Banger, “Aşkın Anlamlar Kitabı”, Dorlion Yayınları, Eylül 2017, Ankara. Gürcan Banger, “Sivil Toplum Örgütleri İçin Yönetişim Rehberi”, STGM Yayınları, 2011, Ankara. Gürcan Banger, “Eskişehir'in Şifalı Sıcak Su Zenginliği”, Eskişehir Ticaret Odası Yayınları, 2002. Gürcan Banger, “Siyasal Kalite: Siyasal Kalite Yönetimi”, Bilim Teknik Yayınevi, 2000, İstanbul Gürcan Banger, “C/C++ ve Nesneye Yönelik Programlama”, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul Gürcan Banger, “Pascal: Borland / Turbo 4, 4.5, 5,5, 6,7 ve 7.01”, Bilim Teknik Yayınevi, 1999, İstanbul Gürcan Banger, “Siyasetin Mimarisi”, Ant Matbaacılık Yayıncılık, Haziran 1995, Eskişehir

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.